تست و تحویل تاسیسات الکتریکی پس از اتمام عملیات اجرائی و راه اندازی سیستم های تاسیسات الکتریکی ، به ویژه در بخش سیستم های فشار ضعیف و قبل از بهره برداری از سیستم، بایستی یک سری آزمون های استاندارد از قسمت های مختلف به عمل آید.
با توجه به آیین نامه حفاظتی تاسیسات و وسایل الکتریکی در کارگاه، آیین نامه ایمنی سامانه اتصال زمین و نیز بند ۱۳-۳-۵ مبحث سیزدهم تحت عنوان “آزمون های اولیه و کنترل” و همچنین بر اساس فصل ۷ مبحث بیست و دوم (مراقبت و نگهداری تاسیسات برقی) آزمون های بند ۱-۸-۷-۲۲ الی ۲۲-۷-۸-۸ آزمون های تست و تحویل تاسیسات برقی ساختمان الزامی می باشد.
مطابق با استانداردهای بین المللی علاوه بر نظارت چشمی، در زمان تحویل و همچنین در زمان تست های دوره ای نیاز به انجام برخی از تست ها در تاسیسات برقی(تست و تحویل برق) الزامی است. ما به خوبی تمامی این تست ها در زمان تحویل و همچنین در زمان تست های دوره ای انجام میدهیم.
مطابق استاندارد IEC-603364-6&BS7671 لازم است که علاوه بر بازرسی چشمی از تاسیسات برقی مدنظر، با رعایت الزامات تست های زیر انجام گیرد:
اولین تست طبق استاندارد ICE 60364-6 مربوط به هادی های حفاظتی و هم بندی هاست . هدف از تست پیوستگی هادی حفاظتی و همبندی ها (تست پیوستگی ارت) اطمینان از توانایی عبور جریان عادی و جریان های خطا از هادی ها است . تست پیوستگی در مدار های حلقوی نهایی برای هادی های برقدار مانند فاز و نول نیز انجام می شود.
تست پیوستگی هادی های حفاظتی (تست پیوستگی همبندی) باید قبل از راه اندازی تاسیسات انجام شود. تست پیوستگی ارت یک آزمون بدون برق است و وجود جریان برق در هادی ها هنگام تست باعث آسیب جدی به دستگاه و فرد خواهد شد.
عبارت همبندی به معنای اتصال تجهیزات فلزی ساختمان است که به دلیل هم پتانسیل شدن جریانات الکتریسیته، خطراتی مانند برق گرفتگی را از بین می برد.
به عبارت دیگر همبندی ساختمان با اتصال الکتریکی سازه های فلزی، از تشکیل اختلاف پتانسیل بزرگ و خطرناک جلوگیری می کند.
برای اجرای همبندی ساختمان، از یک هادی با سطح مقطع بزرگ و مقاومت الکتریکی کم (مانند میلگرد همبندی، سیم مسی، تیر فلزی، ستون) استفاده می شود، تا اسکلت هادی ساختمان و بدنه هادی پس از اتصال به یکدیگر، هم پتانسیل شوند.
هادی همبندی اصلی معمولا در طبقه همکف بدنه های فلزی ، لوله های اصلی فلزی آب و لوله های اصلی گازاسکلت فلزی ساختمان و…را به ترمینال اصلی اتصال زمین وصل می کند جهت یادآوری می توانید به بند ۱-۲-۸مبحث ۱۳) طرحواره همبندی (دستور العمل همبندی اصلی) مراجعه کنید .
در مورد تست پیوستگی هادی همبندی، باید هر کدام از هادی‌های همبندی را از ترمینال اصلی اتصال زمین جدا کرده و مقاومت آن را به تنهایی اندازه گیری کرد.
متداول‌ترین تست پیوستگی، اندازهگیری مقاومت هادی حفاظتی می‌باشد، که شامل بررسی و تایید تداوم همه هادی‌های حفاظتی در نصب و سپس آزمایش هادی‌های همبندی اصلی و تکمیلی (اضافی) در زمان تست پیوستگی همبندی است. همچنین باید در مدارهای نهایی حلقوی مقاومت هادی‌های برقدار تایید شود.
هدف از انجام تست پیوستگی هادی کابل بررسی تداوم الکتریکی است و کسب اطمینان از یکپارچه و صحیح بودن جنس و سطح مقطع هادی همبندی از ابتدا تا انتهای مسیر می باشد و پایه‌ای برای تست امپدانس حلقه اتصال کوتاه می‌باشد سپس بر حسب سطح مقطع، طول و دمای محیط، مقاومت به دست آمده را با مقادیر جدول مقایسه می کنیم.
برای اطمینان از وصل بودن هادی حفاظتی یا ارت و اطمینان از تحمل جریان‌های عادی و جریان‌های خطا، تستی با عنوان پیوستگی هادی حفاظتی (تست پیوستگی) در تاسیسات الکتریکی انجام میشود. در اکثر استاندار‌ها و مقررات ملی این تست الزامی بوده و هنگام تحویل تاسیسات برقی و یا پس از تغییرات عمده در تست تاسیسات الکتریکی باید انجام شود.
مقاومت پیوستگی همبندی اصلی با توجه به سطح مقطع و طول هادی همبندی و جدول زیر مقدار مورد انتظاری خواهد بود و در ادامه پس از اندازه گیری مقادیر خوانده شده با مقادیر مورد انتظار مقایسه می شود.
هنگام بروز اتصال کوتاه مابین هادی های فاز و زمین، امپدانسی که سر راه جریان حاصل شده مشاهده می شود، امپدانس حلقه ارت نامیده می شود. جریان خطا توسط ولتاژ تغذیه در این مسیر برقرار می شود و هر چه امپدانس مسیر بالاتر باشد، جریان خطا کوچکتر بوده و برای عملکرد حفاظت های پیش بینی شده زمان بیشتری مورد نیاز خواهد بود.
امپدانس حلقه ارت برابر است با مجموع مقاومت سیم پیچ ترانسفورماتور، مقاومت هادی فاز، مقاومت هادی حفاظتی (PE)، مقاومت الکترود ارت و مقاومت داخلی تجهیزات.
اندازه گیری امپدانس حلقه اتصال کوتاه Ze (لوپ تست )در سمت تغذیه تابلوی توزیع و با دسترسی به شینه اصلی ارت و در حالتی که کلید اصلی باز بوده و تغذیه تمام مدارات قطع شده انجام می شود.
به علاوه در طول لوپ تست اتصال سیستم ارت تجهیزات (الکترودهای ارت) از شینه ارت جدا می شود. اندازه Ze حاصله معادل امپدانس حلقه اتصال کوتاه و برابر مجموع مقاومت های سیم پیچ ترانسفورماتور، هادی فاز و هادی حفاظتی است. مقاومت اتصال زمین تجهیزات در این اندازه گیری دخیل نیست.
امپدانس حلقه اتصال کوتاه Zs در دورترین نقطه هر مدار و در بیشتر موارد با حذف موقت کلید اصلی مدار سنجیده می شود. امپدانس حلقه اتصال کوتاه با اتصال لوپ تستر به یک پریز (هادی های فاز و خنثی) و بعضی اوقات به سیم ارت آن به دست می آید که برابر است با مجموع مقاومت های سیم پیچ ترانسفورماتور، هادی فاز، هادی حفاظتی، الکترود ارت اصلی و مقاومت ارت تجهیزات می باشد.
به منظور اندازه گیری امپدانس حلقه خطا، جریان خاصی از خط فاز سیستم الکتریکی گرفته شده و از روی خط زمین به زمین منتقل می شود. بعداً ، این جریان که از طریق زمین عبور می کند از زمین عامل ترانسفورماتور به هادی فاز برمی گردد. در این حرکت الکتریسیته ، مقدار امپدانس حلقه(امپدانس لوپ) یا حلقه با جمع کردن مقادیر مقاومت تمام خطوطی که از آن عبور می کند ، محاسبه می شود.
امپدانس حلقه خطا که آن را با نماد Z نشان میدهند، مقاومت مدار در برابر شارش یا عبور الکترون‌ها (جریان الکتریکی) است. دو عامل مختلف باعث کند شدن جریان در مدار شده که هر دوی این عوامل (مقاومت) در مقدار امپدانس لوپ موثر هستند.
در این بخش نیاز به شناسایی دو امپدانس حلقه داریم.
اولین Ze، امپدانس خط است که به طور معمول در تابلوی توزیع یا تابلوی واحد مصرفی که از آنجا برق وارد ساختمان می شود، اندازه گیری می شود. دوم Zs، کل مقاومت حلقه خطای سیستم یا امپدانس لوپ است که باید برای هر مدار نسبت به دورترین نقطه از نظر منبع الکتریکی به طور جداگانه اندازه گیری شود.
Zs نشان دهنده امپدانس حلقه فاز به زمین (L-PE) است. امپدانس خطای لوپ یا امپدانس لوپ مسیری است که وقتی یک خطا با امپدانس کم بین فاز و ارت رخ دهد، جریان خطا در آن اتفاق می افتد که به آن امپدانس حلقه زمین نیز می گویند و در آن از عملکرد مدار محافظت شود.
جریان خطا توسط ولتاژ منبع تغذیه به کل حلقه هدایت می شود. هرچه امپدانس بالاتر باشد، جریان خطا پایین تر خواهد بود و مدت زمان بیشتری طول می کشد تا از عملکرد مدار محافظت شود. این امپدانس به اختصار Zs نامیده میشودکه صحت عملکرد آن در زمان تست امپدانس حلقه اتصال کوتاه مشخص می شود.
تست مقاومت عایقی به منظور اندازهگیری مجموع مقاومت الکتریکی عایق یک محصول یا تجهیز صورت میگیرد. انجام این تست معمولا به عنوان یک بررسی سریع پس از تولید، نصب یا تعمیر یک محصول است. این نیز یک تست مفید برای انجام به هنگام تعمیر و نگهداری پیشگیرانه در مدت زمان طولانی است. تغییرات در اندازه گیری مقاومت عایق می تواند به پیش بینی (تعمیر یا تعویض) کمک کند.
تست مقاومت عایقی در ابتدا و به زودی بعد از شناسایی مشکلات عایق های بالقوه موجب صرفه جویی در زمان و پول می شود و مانع از هزینه های تعمیرات و خرابی می شود.
تست مقاومت عایقی از نظر زمان و ولتاژ به گروه های مختلفی تقسیم میشود. در ساده ترین حالت می توان ولتاژ را به تجهیز اعمال کرده و پس از ۶۰ ثانیه مقدار مقاومت عایقی را اندازه گرفت. در بسیاری از منابع مقاومت عایقی کمتر از ۶۰ ثانیه معتبر شناخته نمی شود.
کلیه تاسیسات و تجهیزات برقی باید با مشخصه مقاومت الکتریکی در برابر عایق مطابقت داشته باشند تا بتوانند با خیال راحت کار کنند. خواه شامل کابل های اتصال ، تجهیزات مقطعی و حفاظتی یا موتورها و ژنراتورها و رسانای الکتریکی باشند. کلیه این تجهیزات با استفاده از موادی که مقاومت الکتریکی بالایی دارند عایق بندی می شود، تا در حد امکان جریان در خارج از رساناها محدود شود. کیفیت این مواد عایق به دلیل فشارهای تأثیرگذار بر تجهیزات ، به مرور زمان تغییر می کند.
این تغییرات، مقاومت الکتریکی مواد عایق را کاهش می دهد ، بنابراین باعث افزایش جریان های نشتی می شود که منجر به بروز حوادث می شوند که از نظر ایمنی (جانی و دارایی) و همچنین هزینه های توقف تولید ممکن است بسیار حائز اهمیت باشد.
علاوه بر اندازه گیری های انجام شده بر روی تجهیزات جدید و مورد استفاده در هنگام راه اندازی ، آزمایش عایق بندی منظم روی تاسیسات و تجهیزات به جلوگیری از بروز چنین حوادثی از طریق نگهداری پیشگیرانه کمک می کند. این آزمایشات پیری و وخامت زودرس خواص عایق را قبل از رسیدن به سطحی که احتمالاً باعث بروز حوادث شرح داده شده در بالا شود ، تشخیص می دهند.
در این مرحله ، به توضیح دو مقوله مهم می پردازیم. تبیین تفاوت بین نوع اندازه گیری که اغلب اشتباه گرفته می شوند: آزمایش دی الکتریک و اندازه گیری مقاومت عایقی.
همچنین “آزمایش شکست” نامیده می شود، توانایی مقاومتی عایق در برابر افزایش ولتاژ در مدت زمانی تعینن شده را بدون وقوع جرقه اندازه گیری می کند. در واقعیت ، این افزایش ولتاژ ممکن است از رعد و برق یا جریانات القایی ناشی از خطا در خط انتقال نیرو ناشی شود. هدف اصلی این آزمایش اطمینان از رعایت قوانین و استاندادرها در هنگام عملیات نصب و پیش راه اندازی ادوات و تجهیزات به منظور آشکار کردن میزان جریان نشتی و بالا بردن ایمنی است.
این آزمایش اغلب با اعمال ولتاژ AC انجام می شود. اما می توان با ولتاژ DC نیز انجام داد. این نوع اندازه گیری نیاز به تستری به نام “های پات (hipot) “ دارد. نتیجه به دست آمده یک مقدار ولتاژ است که معمولاً با واحد کیلوولت (kv) بیان می شود. بسته به سطح آزمایش و انرژی موجود در آزمایش ممکن است در صورت بروز خطا مخرب باشد. به همین دلیل ، این تست فقط برای تجهیزات جدید نصب شده و یا تازه تعمیر شده بکار گرفته می شود.
در هر شرایط یک آزمایش واقعی غیر مخرب است. با استفاده از ولتاژ DC با دامنه ی کوچکتر از آزمایش دی الکتریک انجام می شود ، نتیجه حاصل شده با کیلووات ، مگاوات ، GW یا TW بیان می شود. این مقاومت نشان دهنده کیفیت عایق بین دو هادی است. از آنجا که این آزمایش مخرب نیست ، برای کنترل پیری عایق در طول عمر عملیاتی تجهیزات و تاسیسات برقی بسیار مفید است. این اندازه گیری با استفاده از یک تستر مقاومت عایقی انجام می شود ، همچنین به آن یک مگامتر سنج “megohmmeter.” گفته می شود.
یکی از مهم‌ترین روش‌های تست عایق، استفاده از دستگاه میگر (Megger) است.
از میگر برای اندازهگیری مقاومت عایق‌ها استفاده میشود. نام دیگر این وسیله، تستر عایق (Insulation Tester) است که میتواند کیفیت کابل را بررسی کند و تست جریان نشتی از عایق را انجام دهد. میگر از دسته تجهیزات برق و ابزاردقیق است.
دستگاه میگر شامل سه پایانه لاین (L)، پایانه ارت (E) و پایانه گارد (G) مجهز شده است.
در زمان تست مقاومت عایقی میزان مقاومت بین پایانه‌های لاین و ارت اندازه گیری میشود. پایانه گارد برای تست موقعیت هایی در نظر گرفته شده است، که در آن نیاز است یک مقاومت، با عایق کاری از مقاومت دیگری جدا شود.
برای اندازه گیری مقاومت عایق یک رسانا در بیرون کابل، باید انتهای لاین دستگاه میگر را به یکی از رساناها متصل کرده و نیز انتهای ارت دستگاه میگر را باید به سیمی که به دور غلاف کابل پیچیده شده است، وصل کنیم. متصل کردن پایانه گارد به اولین رسانا، هر دو رسانا را تقریبا در موقعیتی با پتانسیل برابر قرار میدهد.
اگر ولتاژ بین آنها کم باشد و یا ولتاژ نداشته باشیم، مقاومت عایق تقریبا بی نهایت است، بنابراین هیچ جریانی بین دو رسانا وجود نخواهد داشت. در نتیجه، علامت مقاومت میگر، بطور انحصاری به جریان عبوری از عایق رسانای دوم، جریان عبوری از غلاف کابل و سیم پیچیده شده، بستگی خواهد داشت، نه به جریانی که در هنگام عبور از اولین عایق رسانا، از آن نشت می‌کند (جریان نشتی).
پایانه گارد (در صورت نصب) برای حذف کردن عنصر متصل از اندازه گیری، بعنوان یک شنت عمل می‌کند، به عبارتی دیگر، به شما اجازه میدهد تا در ارزیابی مولفه‌های خاص در یک قطعه بزرگ از تجهیزات الکتریکی، بصورت انتخابی عمل کنید.
مقاومت عایقی تاسیسات با توجه به نوع عایق و با گذشت زمان کاسته می شود . انواع نوارچسب های الکتریکی علاوه بر آنکه حفاظت مکانیکی ندارند ، اغلب باعث از دست رفتن مقاومت عایقی لازم بین قسمت های تحت ولتاژ شده و آن را کاهش میدهند.همچنین ممکن است عایق هادی های مدار تحت تأثیر ضربه و فشار مکانیکی باشند ، این موضوع باعث آسیب به عایق آنها و درنتیجه کاهش مقاومت عایقی می شودکه در زمان تست تجهیزات الکتریکی مشخص خواهد شد.
هرچندپایین بودن مقاومت عایقی میتواند نشانه آسیب دیدن ، باشد . اما علاوه بر آن ضعف عایقی در یک دوره زمانی طولانی بهره برداری ساختمان که مدارها در معرض رطوبت ، کشش و تنش هستند نیزرخ میدهد و در ساختمانهای نوساز هم تماس هادی برقدار با گچ مرطوب ممکن است باعث کاهش مقاومت عایقی شود . وجود رطوبت در دیوار برای کلید و پریزها نیز باعث ضعف عایقی خواهد شد .
دستگاهی که آزمون عایقی را انجام میدهد اغلب میگر نامیده میشود هرچند میگر یک شرکت سازنده تجهیزات اندازهگیری است اما این اصطلاح در بازار برای این وسیله متداول شده است ، در اکثر موارد مقدار ولتاژ اعمالی ۵۰۰V برای تست عایقی در ساختمان باعث مقاومت عایقی در حدود ۱M Ω خواهد شد که در )جدول زیر ( نشان داده شده است.
| مدارات PELV , SELV | مدارات تا ۵۰۰V | مدارات بالاتر از ۵۰۰V | |
| ولتاژ لازم برای آزمون | ۲۵۰V dc | ۵۰۰V dc | ۱۰۰۰V dc |
| حداقل مقاومت عایقی قابل قبول | ۰.۵M Ω | ۱M Ω | ۱M Ω |
چون آزمون مقاومت عایقی (تست مقاومت عایقی) بدون برق انجام می شود قبل از شروع لازم است از کلید اصلی تابلو توزیع واحد “جداسازی ایمنی”صورت گیرد .
با پایان آزمایش ، عایق مقدار قابل توجهی انرژی را جمع آوری کرده است که نیاز به تخلیه قبل از هرگونه عملیات دیگر دارد. یک قانون ایمنی ساده این است که به تجهیزات اجازه دهید تا برای پنج بار زمان شارژ (زمان آخرین آزمایش) تخلیه شود. تجهیزات را می توان با اتصال کوتاه قطب ها و یا اتصال آنها به زمین تخلیه کرد.
جریانی که از منبع به سمت مدار (مجموعه مصرف کننده ها) جاری می شود، برابر است با جریانی که از مدار (مصرف کننده ها) به سمت منبع، جریان می یابد. عوامل مختلفی مانند اتصال به زمین و اتصال بدنه ممکن است این برابری جریان های رفت و برگشتی را بر هم زده و باعث ایجاد اختلاف میان این دو جریان شود. در واقع بخشی از جریان، مسیر ثانویه ای برای جاری شدن یافته است.
به میزان جریانی که از یک مسیر ثانویه (اتصال به زمین یا اتصال بدنه) جاری شده و سبب اختلاف جریان رفت و برگشت مدار است،جریان باقیمانده یا Residual Current می گویند.
تجهیزات حفاظتی زیادی برای جلوگیری از خطاهای مختلف الکتریکی (مانند اتصال کوتاه، اضافه بار و …) وجود دارند. کلید RCD یا کلید حفاظت از جریان باقیمانده، تجهیزی است برای حفاظت در برابر جریان باقیمانده موجود در سیستم قدرت
RCD نباید به تنهایی بین منبع تغذیه و بار استفاده شود. چون این تجهیز توانایی حفاظت در برابر اتصال کوتاه یا گرم شدن بیش از حد سیم ها را ندارد. برای ایمنی بیشتر، استفاده از تجهیزات حفاظت از اضافه بار و اتصال کوتاه توصیه می شود.
کلیدهای محافظ جان به عنوان اجزاء حیاتی در سیستم‌های برقی محسوب می‌شوند و میتوانند به طور موثری از ایجاد حوادث جدی و خطرات ناشی از جریان نشتی برق جلوگیری کنند.
یکی از تست های مهم در زمان تست و تحویل تاسیسات الکتریکی تست کلید نشتی جریان و یا تست عملکرد کلید RCD می باشد.
روش های مختلفی در تست کلید محافظ جان وجود دارد که در زیر به آن اشاره می کنیم:
می توان مورد بررسی قرار داد دستگاه های مولتی فانکشن تستر می باشد که در تست و تحویل تاسیسات الکترکی مورد استفاده قرار می گیرد.
هدف از انجام تست پلاریته کسب اطمینان از اتصال صحیح سیم فاز به وسائل حفاظتی، کلیدها، انتهای سرپیچ لامپها، انتهای پایه فیوزها و کنتاکت سمت راست پریزها می باشد.
پلاریته یک مفهوم مهم است، به ویژه هنگامی که به ساخت مدارهای الکترونیکی پرداخته میشود. در مونتاژ مدار، توانایی تشخیص قطعات دارای پلاریته و اتصال آنها در جهت درست، اهمیت دارد.
در مواردی که مقررات ملی و محلی نصب دستگاه‌های کلیدزنی و حفاظتی تک‌فاز را در هادی خنثی ممنوع می‌کند، باید آزمایش قطبیت (پلاریته) انجام شود تا صحت اتصال همه دستگاه‌های حفاظتی به فاز را تایید نماید.
پلاریته نادرست باعث میشود که حتی در صورت قطع کلید یا وسایل حفاظتی، فاز برقدار روی تجهیزات و دستگاه‌های متصل کماکان باقی بماند و خطرات زیادی هم خود دستگاه و هم اشخاص بهره بردار را تهدید می‌نماید. حتی در سرپیچ‌های لامپها هم باید فاز به کنتاکت وسط سرپیچ متصل گردد.
با توجه به آنکه یک مدار چند نقطه روشنایی را تغذیه می کند و برق رسانی یک مدار از طریق کلیدها صورت میگیرد ضمن آزمون مدار روشنایی یک نقطه آن باید از بقیه مدارهای نقاط روشنایی دیگر جدا شوددر غیر این صورت ممکن است دشواری دسترسی به نقطه روشنایی کار را سخت کند و در این موارد می توان با استفاده ازکلید نقاط روشنایی دیگر را در وضعیت قطع قرار داد و آزمون را انجام داد.
مقاومت زمین به طور کلی به دو بخش مقاومت ویژه خاک و مقاومت الکترود زمین تقسیم می شود. اندازه گیری مقاومت ویژه خاک قبل از شروع احداث الکترود و به منظور تصمیم گیری درباره مشخصات آن و محل احداث الکترود انجام می گیرد. اما مقاومت الکترود برای تأمین ایمنی افراد و صحت عملکرد دستگاه ها اندازه گیری می شود.
منظور از تست مقاومت زمین، اندازه گیری مقاومت اهمی الکترود زمین نسبت به زمین با مقاومت صفر یا نقطه ای از زمین است که خارج از محدوده جریان های عبوری از الکترود زمین به هنگام بروز اتصال کوتاه کامل یا ناقص فاز به زمین می باشد.
زمانی که الکترود در خاک قرار می گیرد و از آن جریانی عبور می کند، خاک اطراف الکترود، جریان را از خود عبور می دهد و در اصل مقاومتی که اندازه گیری می شود، مقاومت توده خاک اطراف الکترود است.
بنابراین مقاومت الکترود، مقاومت خاک چسبیده به الکترود زمین است تا بی نهایت؛ بر خلاف تصور بسیاری، این نادرست است که مقاومت مذکور برابر با مقاومت خود الکترود زمین در نظر گرفته شود. الکترود یک فلز است و مقاومت آن بسیار پایین است و در خاک نیز مقاومت آن تغییری نمی کند.
بسته به نوع سیستم الکتریکی و همینطور نوع سازه مانند محیط مسکونی، صنعتی، شهری یا روستایی روش‌های گوناگونی جهت اندازه گیری مقاومت زمین مورد استفاده قرار میگیرد. به‌طور کلی چهار متغیر وجود دارد که بر مقاومت زمین تأثیرگذار هستند که شامل ترکیب خاک، میزان رطوبت خاک، دمای خاک و عمق قرارگیری الکترود در زمین است.
بنابراین میزان مقاومت زمین میتواند از یک اهم تا هزاران اهم متغیر باشد شناسایی خاک و همینطور اندازه‌گیری‌های مختلف نشان میدهد که مقاومت ویژه خاک به نوع خاک منطقه بستگی دارد. باید توجه داشت که قبل از اندازه گیری مقاومت زمین در ابتدا باید بیشترین مقدار صحیح برای سیستم اتصال به زمین اندازه گیری شود.
به‌طور کلی پنج روش اصلی برای اندازه گیری مقاومت زمین وجود دارد که تست الکترود زمین شامل موارد زیر هستند:
امروزه در علم نورسنجی و فیزیک، عباراتی مثل شدت روشنایی، روشنایی و چگالی شار نوری هر سه به یک مورد خاص اشاره می کنند و معنای مشابهی دارند.
طبق تعریف امروزی، شدت روشنایی منبع نوری یعنی میزان تابش نور بر روی واحد سطح یا یک متر مربع از سطح که واحد شدت روشنایی یا یکای شدت روشنایی لوکس (lx) در سیستم اندازه گیریSI و در سایر سیستم های اندازه گیری واحد آنPhot که معادل ۱۰ هزار لوکس است.
نورسنج و یا لوکس متر وسیله اندازه گیری « شدت روشنایی» با واحد lux می باشد. دستگاه نورسنج، (شدت نور) بر سطح سنسور را حس نموده و با توجه به ضرایب تبدیل اختصاص داده شده به دستگاه دیجیتالی شدت نور و روشنایی محلی که سنسور در آن واقع است را نشان می دهد.
لوکس متر شدت نور را دریافت و با استفاده از ضرایب تبدیل دستگاه دیجیتالی، شدت آن را نمایش می دهد. نحوه کار در ستگاه به این صورت است که سنسور های فتوولتیک سلینیوم و سیلیکون به کار رفته در آن نور را دریافت کرده و به وسیله آن تولید ولتاژ می کنند.
ولتاژ تولیدی در صفحه نمایش طبق واحدی که تنظیم شده نمایش داده می شود. به طور کلی روشنایی ایجاد شده به وسیله شار نوری یک لومن بر روی سطحی برابر با یک متر مربع یا لوکس گویند.
نورسنج (light meter) از سه جزء اساسی تشکیل شده است که عبارتست از دریافت کننده، پردازشگر و نمایشگر.
یکی از تست‌های الزامی در زمان تست و تحویل تاسیسات الکتریکی درساختمان و در مدارات سه فاز تست توالی فازها درتابلو‌های اصلی می‌باشد. جهت بررسی دررعایت توالی فاز ازدستگاه توالی سنج یا فازروتیشن می‌توان استفاده نمود.
این دستگاه برای مشخص شدن جهت فازهامورد استفاده قرارمی گیرد. همانطور که می‌دانید جابجا شدنِ سه فاز، جهتِ چرخشِ موتور را تغییر میدهد و در برخی کاربردها مانند پمپ، کمپرسور، اکسترودر جهتِ چرخش موتور بسیار مهم است.
حال فرض کنید برقکاری که برای نصب یا تعمیر به محل آمده است، بدون توجه به ترتیب سه فاز، برق را به موتور بدهد، با این کار ممکن است موتور در خلافِ جهت بچرخد. دورِ عکسِ موتور، میتواند به دستگاه و مواد آسیب جدی وارد کند. راه کار چیست؟! یکی از روش‌ها برای تعیین جهتِ موتور و بررسی ترتیب فازها استفاده از (توالی سنج فاز RST سنج) است.
توالی سنج انواع مختلفی داشته وکاربرد آن بیشتر در موتور‌های سه فاز می‌باشد وبه این صورت که هرسه پراب آن را به برق ورودی موتورمتصل کرده وعملیات تست راانجام میدهیم.
توالی سنج فاز و یا RST متر ابزاری است که به منظور تشخیص جهت فاز و همچنین گردش موتور استفاده می شود. معمولا توالی صحیح فاز با یک صدای بوق و یا چراغی اعلام می شود. RST مترها با کاربری آسان قابلیت آشکارسازی فاز را با دقت بالا در مدارات سه فاز دارا می باشند.
به راحتی در محیط های سیم کشی قابل استفاده می باشند، با قراردادن ۳ چنگک دستگاه بر روی هر فاز می توان تست توالی فاز را انجام داد در برخی از مولتی متر های تست ولتاژ و جریان هم قابلیت عمل تست توالی فاز وجود دارد.
توالی سنج های فاز کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارد و به راحتی قابل استفاده می باشند. در یک نوع دیگر از این توالی سنج های القایی، با استفاده از تکنولوژی جدید اجازه تست ایمنی را بدون تماس مستقیم بین پراب و سیم را فراهم می کند و چرخش فاز را با نور چرخشی LEDها و زنگ قابل شنیدن منطقی نشان میدهد.دستگاه های سه فاز نظیر پمپ ها، کمپرسورها، و … بایستی فازهایشان به ترتیب درستی وصل شود تا از خرابی آنها جلوگیری شود.
توالی سنج ها اگر اشتباه وصل شوند جریان کمتری را می کشند و می توانند به آسانی توسط یک آمپروب (گیره روی آمپر متر) برای میزان جریانی که از شبکه می کشند امتحان شوند. برای مثال در یک نمونه آزمایشی ، یک تولید کننده هوا که دارای یک کمپرسور است.
می توان فهمید که اگر این وسیله به صورت غلطی به برق سه فاز متصل شود، جریان بسیار کمی را خواهد کشید و بنابراین جای هر کدام از دو سیم برق را می توان برای تغییر فازها عوض کرد. از این رو برای تشخیص جهت فاز و همچنین گردش می توان از موتور توالی سنج فاز استفاده کرد.
برای آنکه بتوان تعیین فاز توسط این دستگاه به درستی صورت گیرد باید مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
یکی از موارد مهم در تست تاسیسات الکتریکی، افت ولتاژ می باشد، که به عنوان کاهش پتانسیل الکتریکی در مسیری که جریان عبور می کند، تعریف می شود. افت ولتاژ به دلیل مقاومت داخلی منبع رخ می دهد و عناصر غیرفعال، در رسانا ها، کنتاکت ها و تمام اتصالات نامطلوب هستند زیرا مقداری از انرژی تولید شده تلف می شود.
افت ولتاژ در یک بار الکتریکی متناسب با توان موجود است که در آن بار به چند شکل مفید دیگر از انرژی تبدیل می شود. افت ولتاژ از طریق قانون اهم محاسبه می شود.
در این روش سه شاخه دستگاه به پریز متصل می‌گردد یا پراب تست بر روی شینه‌های اصلی تابلو متصل و تست افت ولتاژ انجام می‌پذیرد. لازم به ذکر است قبل از تست مدار، مقدار ZREF میبایست در ابتدای مدار توزیع مورد تست و ارزیابی قرار گیرد.
انتخاب مواد مورد استفاده برای سیم از اهمیت بالایی برخوردار است . مس رسانای بهتری نسبت به آلومینیوم است و کمتر از آلومینیوم برای طول و اندازه مشخص سیم، افت ولتاژ خواهد داشت . پس اگر جنس سیم برای انتقال الکترون ها مناسب نباشد، شاهد افت ولتاژ بیشتر در مدار خواهیم بود.
یکی دیگر از عوامل مهم ، اندازه سیم است. هرچه سایز بزرگتر سیم (اندازه های آن ها با قطر بیشتر) در مدار به کار گرفته شود، به تبع افت ولتاژ کمتری نسبت به اندازه سیم های کوچکتر با همان طول خواهیم داشت.
یکی دیگر از عوامل مهم در کاهش ولتاژ طول سیم است. سیم های کوتاه تر نسبت به سیم های طولانی تر با همان اندازه سیم (قطر) افت ولتاژ کمتری خواهند داشت. این پارامتر هنگامی اهمیت می یابد که طول یک سیم یا کابل بسیار طولانی شود.
آخرین دلیلی که برای ایجاد افت ولتاژ در یک وسیله و یا شبکه توزیع باید مورد بررسی قرار بگیرد میزان جریان حامل می باشد. با افزایش جریان در سیم، کاهش ولتاژ نیز از طریق سیم افزایش می یابد.
(2 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...
