اجرای چاه ارت و سیستم ارتینگ از نکات مهمی در صنعت و ساختمان است که در این مقاله با آن پرداخته شده است.
برای داشتن یک سیستم ارتینگ استاندارد و برای حفاظت از برخورد آذرخش و برق گرفتگی ناشی از اتصال کوتاه و اتصال الکتریسیته به بدنه فلزی دستگاه های الکتریکال و برقی موجود در منزل و کارگاه که به برق وصل میشود و در اثر تماس انسان برای وی خطر ایجاد می‌کند معمولاً بهترین راه احداث چاه ارت است. چاه ارت قسمتی از سیستم ارتینگ می باشد که به منظور تخلیه فوری جریان الکتریکی ناخواسته به زمین ایجاد می گردد.
هدف از بکاربردن اتصال زمین اجرای چاه ارت:
عموما اجرای چاه ارت با دو روش ذیل انجام می گردد :
مقاومت الکترود زمین به عوامل فراوان مخصوصا به مقاومت ویژه خاک، ابعاد وشکل الکترود بستگی دارد، برای حجم معینی از فلز الکترود هر چه یکی از ابعاد الکترود بزرگتر از دو بعد دیگر بوده و تماس الکترود در این بعد با خاک بیشتر باشد، مقاومت الکترود نسبت به جرم کلی زمین کمتر خواهد شد.
متداول ترین انواع الکترودها جهت اجرای چاه ارت از نظر شکل و طرز قرار گرفتن آن ها در زمین به شرح زیر تقسیم می شوند:
الکترودهای قائم به خاطر نفوذ بیشتر در عمق خاک و دسترسی به لایه های مرطوب تر زمین، صرفه اقتصادی و سهولت در اجرا متداول ترین نوع الکترودها در جهان می باشند عملیات اجرای چاه ارت با کمک تجهیزات چاه ارت انجام می گیرد. انواع الکترودهای قائم که با روش کوبیده شدن در زمین و یا به روش فنی (اجرای چاه ارت) نصب می شوند عبارت است از:
روش صحیح نصب الکترودهای میله ای (رادکوبی) استفاده از چکش های استاندارد ( چکش دستی لوله ای ،چکش پنوماتیکی،چکش الکتریکی یا پیکور) است. استفاده از پتک صرف نظر از احتمال صدماتی که برای اپراتور دارد، دشوار و زمانبر نیز هست و به احتمال زیاد به الکترود هم آسیب خواهد رساند. در پایین نمونه ای از این چکش ها آمده است.
الکترود های سیمی چند مفتولی و تسمه ای که در زمین به روش فنی نصب می شوند، صرفا در مواردی که خاک دارای مقاومت مخصوص بالایی است، به همراه الکترولیت مناسب به عنوان آلترناتیوی در کنار الکترود صفحه ای مطرح اند.
استفاده از صفحه به عنوان الکترود زمین جهت اجرای چاه ارت فقط در محل هایی که حداکثر تا عمق ۳ متر دارای نم طبیعی می باشند مجاز بوده و برای عمق بیشتر از ۳ متر توصیه نمی گردد.
در روش سنتی اجرای چاه ارت نصب الکترود صفحه ای در عمق زیاد (یعنی بیش از ۳ متر)، که در ایران معمول است ،اغلب با هدف رسیدن به لایه های نمناک زمین انجام می شود . طراحی مدرن، با توجه به هزینه های زیاد این روش، الکترود های قائم را در اکثر پروژه ها بر آن ترجیح می دهد.
لذا با توجه به اینکه هنوز در برخی از نقاط کشور این رویه سنتی معمول است در اینجا به برخی از الزامات آن اشاره شده است.
صفحه مسی چاه ارت در ابعاد مختلف و به قطر ۳ و ۵ میلیمتر تولید می شود. ابعاد این صفحه برای مناطق مرطوب ۴۰*۴۰، نیمه مرطوب ۵۰*۵۰ و خشک ۷۰*۷۰ مناسب است. هر چه ابعاد صفحه بزرگ تر و قطر آن بیشتر باشد رسانایی بهتری خواهیم داشت و طول عمر چاه نیز بالاتر می رود. در حالت عادی و برای اتاق سرور صفحه مسی ۶۰*۶۰ با درجه خلوص بالا مناسب است.
بهتر است الکترود صفحه ای به صورت قائم دفن شود تا خطوط جریان خارج شده از صفحه حتی الامکان یکنواخت در خاک پخش شوند و ضمنا فشار خاک بر دو سمت صفحه یکنواخت باشد. اتصال هادی زمین به الکترود صفحه ای باید حداقل در دو نقطه مجزا و ترجیحا توسط جوش احتراقی یا اگزوترمیک (جوش CAD WELD) انجام شود.
جهت همبندی سیستم ارتینگ و تست چاه ارت استفاده از حوضچه ارت و یا تابلو تست باکس
استفاده از میله ارت یا الکترودهای میله ای (میله راد)، به عنوان یکی از پرکاربردترین و موثرترین روش های اجرای ارت شناخته می شود. اجرای ارت به روش میله ارت (روش سطحی یا میله راد) در مناطقی به کار می‌رود که حفر عمیق چاه امکان‌پذیر نباشد. اجرای چاه ارت به روش میله‌ای و روش اجرای چاه ارت میله ای، به دو صورت خطی(از جمله روش مربعی، دایره، مستطیل) و پنجه کلاغی قابل اجراست روش ارت میله ای بیشتر در موقعیت هایی که فضای کافی برای اجرای ارتینگ در اختیار نباشد مورد استفاده قرار میگیرد.
اگر شرایط حفر عمیق در زمان برای ما وجود نداشته باشد از سیستم ارت به روش میله‌ای بهره گرفته که خود دارای دو روش مختلف می‌باشد. به طور کلی روش چاه ارت خطی مرسوم‌تر و متداول‌تر از اجرای چاه ارت پنجه کلاغی می‌باشد، چرا که در روش دوم نیازمند قالب جوش کدولد سفارشی می‌باشیم تا بتوانیم تمامی سیم‌ها را به یکدیگر جوش دهیم و به دلیل زمانبر بودن و نیاز به فضای بیشتر لذا این روش، باعث کم کاربرد شدن آن شده است.
قبل از اجرای این روش لازم است مکان مناسبی برای اجرای ارت میله ای (چاه ارت میله ای)انتخاب نمود، سپس مسیری برای سیم‌های مسی و همبندی آنها با میله‌های ارت در زمین باید ایجاد و حفر نمود، سپس میله‌های ارت در زمین باید با فاصله مناسبی از یکدیگر جایگذاری و تعبیه شوند. در نهایت میله‌ها به واسطه سیم‌های مسی به یکدیگر متصل و وصل می‌شوند برای تحقق این امر لازم است از روش جوش احتراقی و یا اتصالات مکانیکی مانند کلمپ انگشتی بهره برده شود.
برای اجرای این روش لازم است کانالی با عمق نیم متر حفر شود، همچنین برای جایگذاری میله‌ها در زمین لازم است فاصله‌ای حدود دوبرابر طول الکترودها وجود داشته باشد. میله‌ها نیز به کمک سیم‌های مسی به یکدیگر وصل شده که برای اجرای این عمل لازم است از جوش کدولد و یا کلمپ استفاده کرد.
مصالح مورد نیاز همانند روش عمقی(اجرای چاه ارت) می باشد با این تفاوت که به جای صفحه مسی از میله های راد استفاده می نمائیم.
نکته : در مناطق سردسیر و مستعد یخبندان انتخاب عمق کانال حفاری شده و بطور کلی مسیر عبور کابل مسی خیلی مهم می باشد و نباید در معرض یخبندان قرار گیرد . تاثیر کاهش درجه حرارت بر افزایش مقاومت سیستم زمین بالا می باشد.
(9 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...
عالی…..
ایا شن وماسه تاثیر زیادی در ارت دارد اگر بجاش همان خاک خودش استفاده شود…
ممنون از مطلب مفید شما
بسیار عالی توضیح دادید
فقط سوالی که دارم اینه برای هر ساختمان چندتا چاه ارت نیاز هست و از کجا بفهمیم چه تعداد چاه ارت نیاز هست؟